CONCLUSIES

• In de voorbije 12 maanden namen de Limburgse bedrijven op vlak van jobaangroei duidelijk gas terug ten opzichte van het jaar voordien.  
  • In 31% van de bedrijven steeg de tewerkstelling, in 20% daalde het personeelsaantal
  • Jobgroeisaldo = saldo % bedrijven met meer personeel minus % met minder personeel = +11%
    • duidelijk lager dan 1 jaar geleden (+24%)
    • buiten coronajaar 2020 (-8%) laagste jobgroeisaldo in 7 jaar
    • ook véél lager dan 1 jaar geleden verwacht (+50%).
  • Grote verschillen tussen sectoren en grootteklassen van bedrijven: diensten, groothandel en grote KMO’s sterkhouders, detailhandel en kleinste bedrijven kennen negatieve jobgroei

• Maar voor de komende 12 maanden valt de vraag naar extra arbeidskrachten vanuit de Limburgse bedrijven nagenoeg volledig stil
  • 23% verwacht nog een stijging van de tewerkstelling, maar ook 22% een daling
    • hoogste aandeel bedrijven dat personeelskrimp verwacht in 10 jaar
  • Verwacht jobgroeisaldo = saldo % bedrijven met verwachte stijging personeel minus % verwachte daling = +1%
    • véél lager dan een jaar geleden (+50%)
    • terugval tot niveau in volle coronacrisis (2020: idem 1%)
    • laagste cijfer sinds 2013
  • Productiebedrijven (27% met personeelsgroei, maar ook 38% met minder personeel, saldo van -11%) en vooral detailhandel (jobgroeisaldo van -27%!) verwachten over een jaar minder personeel te hebben. Bouw gaat beetje tegen de richting in.
  • Kleinste en grote bedrijven (v.a. 100 wn.) verenigd in negatieve jobgroeiverwachting

• Niettemin heeft bijna 2 op 3 Limburgse bedrijven vandaag één of meerdere vacatures openstaan
  • Gemiddeld staan er per bedrijf bijna 3,8 vacatures open
  • Dat is 1 minder dan vorig jaar, maar nog steeds op twee na hoogste cijfer in 9 jaar
  • Helft Limburgse bedrijven heeft 2 of meer vacatures open staan
  • 1 op 5 zoekt meer dan 5 nieuwe collega’s

• Arbeidsmarktkrapte daalt nauwelijks
  • 82% bedrijven ondervindt moeilijkheden om vacatures ingevuld te krijgen
    • Weinig lager dan een jaar geleden (86%)
  • Kraptecijfer detailhandel daalt fors (67%), blijft in alle andere sectoren boven 80%
  • Arbeidsmarktkrapte sterkst in bouwsector (90%), groeibedrijven (94%) en in Noord-Limburg (84%); laagst in Maasland (73%)
  • Vanaf 10 werknemers meer dan 85%
  • Stilvallende economie voedt hoop op verbetering komende 12 maanden (een beetje)
    • 7% vond jobinvulling afgelopen jaar makkelijker dan jaar geleden (vorig jaar: 2%)
    • 18% verwacht dat dit makkelijker wordt de komende 12 maanden

• Aanhoudende arbeidsmarktkrapte niet zonder gevolgen:
  • Remt groei van 7 op 10 Limburgse bedrijven
  • In bouw zegt 85% hierdoor potentiële groei te moeten lagen liggen

• Limburgse bedrijven deden de voorbije 12 maanden iets meer beroep op uitzendarbeid, maar verwachten dat die tendens in sterke mate omkeert.
  • Uitzendgroeisaldo van +5% naar -16% komende 12 maanden
  • Enkel in de dienstensector (-6%) is die verwachte daling minder uitgesproken
  • Vanaf 50 wn. werken meer dan 4 op 5 bedrijven met uitzendkrachten, bij de kleinste bedrijven is dat slechts 16%

• De toepassing van economische of tijdelijke werkloosheid daalde het afgelopen jaar verder tot 40% van de bedrijven, maar nog niet tot het pré-coronaniveau (30%). Voor de komende 12 maanden wordt terug een stijging verwacht (50%)
  • Op het moment van bevraging deed 17% van de bedrijven beroep op een vorm van economische of tijdelijke werkloosheid
  • 37% van de respondenten geeft aan dat zijn of haar bedrijf verwacht om dit in de komende drie maanden te doen (57% bij de productiebedrijven)
  • Zij die van het stelsel gebruik maakten, deden dat niet meer of minder dan vorig jaar (groeisaldo meer/minder gebruik van +1%)
  • Dit groeisaldo stijgt echter naar verwachting naar +24% voor komend jaar

• De belangrijkste beleidsmaatregelen en/of hervormingen voor een betere werking van de arbeidsmarkt volgens rangschikking door de Limburgse bedrijven:

1. 64% zet de beperking van werkloosheidsuitkeringen in de tijd in zijn persoonlijke TOP 3
2. Verbetering van de verhouding bruto-nettoloon (verlaging werknemersbijdragen) (56%)
3. Verlaging werkgeversbijdragen op lonen (43%)
4. Hervorming automatische loonindexering
5. Gerichte en doorgedreven activering van de arbeidsreserve
6. Meer mogelijkheden om prestatiegericht te verlonen
7. Lagere ontslagkosten
8. Verregaande administratieve vereenvoudiging
9. Flexibilisering van de arbeidstijd
10. Meer en/of goedkopere overuren

• 4 op 5 Limburgse bedrijven verwacht een belangrijke impact van de recente en aankomende zware loonstijgingen door toedoen van de automatische loonindexering:
  • 1 op 5 is genoodzaakt personeelsbestand hierdoor in te krimpen
  • 2 op 5 zet alle bijkomende aanwervingen stop
  • 1 op 5 verwacht lagere groei en uitbreiding van aantal werknemers
  • Slechts 1 op 5 verwacht geen impact

• Welk voorstel kiest de Limburgse ondernemer voor de hervorming van het systeem van automatische loonindexering?
  • 1 op 3 opteert voor een netto-indexering
  • 1 op 2 is gewonnen voor ‘sociale’ indexering tot een bepaald forfait
  • Bijna 1 op 2 zou het hele systeem afschaffen en overschakelen op vrije onderhandelingen
  • 1 op 10 kiest voor een ‘sociale’ indexering, waarbij enkel de laagste lonen worden geïndexeerd
  • 1 op 10 ziet het meeste heil in het afremmen van de automatische indexering (gedeeltelijk uitstel)
  • Slechts 7% wil het huidige systeem behouden
  • Amper 4% opteert voor een indexsprong

In een reactie op dit 9^de Limburgs Arbeidsmarktrapport stellen Ruben Lemmens, gedelegeerd bestuurder VKW Limburg en Bart Lodewyckx, gedelegeerd bestuurder UNIZO Limburg: 

“De brand op de Limburgse arbeidsmarkt woedt oncontroleerbaar verder. Ondanks de algemeen dalende economische vooruitzichten, de zware impact van de automatische loonindexering en een terugvallende vraag naar extra arbeidskrachten, blijven 8 op de 10 bedrijven worstelen met het probleem om openstaande vacatures met geschikt personeel in te vullen. Voor 7 op de 10 bedrijven betekent het gebrek aan personeel een belangrijke rem voor hun noodzakelijke groei.

Nochtans telt onze provincie nog een heel groot potentieel aan niet-actieven die aan slag kunnen gaan en zo de bedrijven uit de nood helpen. De uitdaging om deze groep te activeren is echter groot. Omdat ze vaak door te gaan werken netto minder overhouden dan wat ze vandaag krijgen via hun uitkering en alle daarbij horende sociale tarieven en kortingen. De zogenaamde werkloosheidsval raakt maar niet uitgeroeid. Integendeel, ze wordt door beleidsmaatregelen zoals de uitgebreide sociale energietarieven nog verder versterkt. Wat baat een hogere jobbonus, als vervolgens de uitkeringen en voordelen van de mensen die we eigenlijk willen activeren ook weer worden opgetrokken?

Daarom moet werken véél meer beloond worden dan nu het geval is. Niet door nog meer loonsverhoging en zeker niet bovenop de automatische indexering. Die doet de brutolonen immers al stijgen met 21% op amper drie jaar, veel sneller dan in onze buurlanden. Wel door de werknemersbijdragen te verlagen, zodat werknemers netto meer overhouden van hun brutoloon. Voor onze werkgevers blijkt die maatregel zelfs belangrijker dan de structurele verlaging van de werkgeversbijdragen. Maar bovenal moeten de werkloosheidsuitkeringen beperkt worden in de tijd. Wanneer blijkt dat meer dan de helft van werklozenpopulatie al meer dan 2 jaar werkloos is, terwijl het aantal openstaande vacatures piekt, zou dit vooral een sterk en duidelijk maatschappelijk signaal zijn dat we echt veel méér mensen aan de slag willen en nodig hebben. Een broodnodig signaal, dat dus veel verder reikt dan de mensen die momenteel in werkloosheid zitten op zich.”

Klik hier voor het volledige rapport